In mei en juni staan er weer twee Harvard Case-leerinterventies gepland, onderdeel van het ontwikkelaanbod van DGABD. Wat houdt deze veelgeprezen leermethode in? En hoe helpt het ABD’ers in hun werk voor Nederland?
Iris Sluiter, secretaris-directeur van de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB), is al langer bekend met de Harvard Case-methode. Ze woonde afgelopen najaar een leerinterventie van DGABD bij over interbestuurlijke samenwerking. ‘De interbestuurlijke samenwerking verloopt de laatste jaren erg stroef. En dat terwijl er grote opgaven spelen, die centraal en decentraal moeten worden ingericht en aangepakt. De Harvard Case-methode biedt inzicht en handelingsperspectief in hoe die samenwerking goed aan te gaan.’ De ROB publiceerde in april 2021 het adviesrapport Rol nemen, ruimte geven, met onder andere een ‘tool’ voor gelijkwaardig partnerschap. Daarin staat de rol van het Rijk in de interbestuurlijke samenwerking centraal. Iris: ‘We zullen meer moeten denken vanuit de opgave en wat we daarin voor elkaar kunnen betekenen. Deze leerinterventie brengt de ervaring om te kijken vanuit een ander gezichtspunt en verrijken daarmee het advies van de ROB. Deelnemers geven elkaar tips voor hun uitdagingen. Je kon merken dat iedereen daardoor met een enorm positief gevoel de zaal uitliep.’
Spannend, maar waardevol
Jorrit de Jong, medeverantwoordelijk voor het vormgeven van de twee aankomende leerinterventies, prijst het karakter van de Harvard Case-methode. ‘In de echte wereld heb je weinig aan alleen abstracte theorie. Waar je wel wat aan hebt is systematische reflectie op praktijkvoorbeelden van collega’s die jou handelingsperspectief bieden. Verplaats je in de schoenen van een ander, leer van elkaars ervaring via analytische kaders uit de theorie. Interactieve Harvard-cases zijn daar- door spannend, leerzaam en – juist door de combinatie met de theorie – heel waardevol.’ Jorrit is werkzaam bij Harvard University’s Kennedy School of Government in Massachusetts. Hij ontwikkelde de leerinterventies voor ABD’ers samen met Sanderijn Cels, ook verbonden aan die school, en Martijn Groenleer van Tilburg University.
Boven je functieomschrijving uitstijgen
De twee Harvard Case-interventies van DGABD bestaan uit plenaire sessies en sessies in kleine groepen. In mei is het thema Interbestuurlijke samenwerking aan de beurt. Jorrit: ‘Met de leerinterventies brengen we de diversiteit aan perspectieven van een hele gemengde groep samen, aan de hand van een concrete casus waarin de interbestuurlijke samenwerking stroef verliep. Daarbij hopen we dat mensen boven hun eigen functiebeschrijving uitstijgen. Wat willen we uiteindelijk met elkaar bereiken?’ Tijdens de tweede interventiesessie in juni staat de Hersteloperatie Toeslagen centraal. Daarin leren ABD’ers eerst te focussen op het probleem, in plaats van direct met een oplossing te willen komen. ‘Als je iets wil herstellen, moet je eerst weten wat er kapot is’, stelt Jorrit. ‘Maar door alle politieke en maatschappelijke druk kijkt men tegenwoordig vooral naar hoe er snel een oplossing kan komen.’ Het rapport van de Nationale Ombudsman, dat afgelopen najaar werd gepubliceerd, komt ook ter sprake in de leerinterventie. Daarin staat dat de overheid te weinig zou leren van eerdere hersteltrajecten en het wiel telkens opnieuw uitvindt. Jorrit: ‘Met de Harvard Case-methode leren ABD’ers leren van het verleden. Dat moet je overigens wel inbouwen in je dagelijks routine, voordat de waan van de dag het weer overneemt.’
Kijk naar de bredere context
Petrouschka Werther, directeur Duurzame Mobiliteit bij IenW, volgde eerder de leerinterventie Hersteloperatie Toeslagen. ‘Ons team heeft als opgave om de klimaatdoelstellingen voor de mobiliteitssector uit te voeren. Het is dan belangrijk om goed na te denken over wat je van burgers en bedrijven vraagt. Kunnen zij in de knel raken door toekomstig beleid? En zo ja, hoe kunnen we dat voorkomen?’ Tijdens de interventie merkte Petrouschka dat sommige collega’s heel anders naar de casus keken dan zij. ‘Dat leerde me om altijd goed te kijken naar de bredere context van een probleem. Ook binnen IenW spreken we elkaar daarop aan. Pas als we weten hoe problemen ontstaan en meer vooruitkijken naar mogelijke risico’s, kunnen we ze bewust en bekwaam oplossen. Anders loop je constant achter de feiten aan.’
Inleven in de ander
Petrouschka is zich dankzij de leerinterventie dus bewust van de noodzaak om ook vanuit andere perspectieven naar een probleem te kijken. Marc Elsensohn ziet daar eveneens de meerwaarde van in. Als directeur van het Nederlands Forensisch Instituut werkt hij veel samen met onder andere de politie en het OM. ‘Zij zijn met de zaak van vandaag bezig en hebben daarin soms andere belangen dan wij. Maar onze spoedcapaciteit is een keer op. Door de interventie Interbestuurlijke samenwerking realiseerde ik me hoe belangrijk het is om je in te leven in de positie van de ander. Soms hebben we onze mening te snel klaar. Hoe meer je de tijd neemt om de benadering van een ander te leren kennen, hoe meer onderling begrip je kweekt. En dat maakt je samenwerking constructiever.’
