Waarom is het belangrijk dat jij als leidinggevende een eigen moreel kompas hebt, en dit ook goed kent? Op vrijdag 12 januari 2024 zet Muel uiteen wat de wetenschap zegt over de waarde en inhoud van een moreel kompas. Kathleen Ferrier vertelt je alles over hoe zij als kamerlid voor het CDA is omgegaan met haar moreel kompas, waar ze grenzen heeft getrokken en wat dit in de praktijk voor haar betekende. Bas Dunnebier gaat met je in gesprek over zijn persoonlijke ervaringen als hoofd van de Unit Weerbaarheid bij de AIVD en waar zijn dilemma’s zitten.
Muel Kaptein
Er wordt als bestuurder veel van je gevraagd. Of het nu de bewindspersoon of de politiek is, je collega’s of medewerkers, de burgers of de media; ze eisen veel van je als bestuurder. Het heeft er ook alles van dat wat er als bestuurder van je wordt gevraagd alsmaar toeneemt. En wat er wordt gevraagd grillig en onvoorspelbaar is, soms zelfs onredelijk en vaak onverenigbaar. Wetten en regels bieden in dergelijke situaties onvoldoende houvast. Daarom is het van belang dat je als bestuurder een eigen moreel kompas hebt.
Ervaar hoe je een eigen moreel kompas inzet in de bestuurlijke praktijk.
Een moreel kompas bevat je eigen doelen, waarden en normen. Het geeft richting bij dilemma’s, druk en verleidingen. Terecht dat er de laatste jaren binnen de Rijksoverheid een breed appèl wordt gedaan op het hanteren van het eigen moreel kompas.
In deze bijeenkomst zet Muel Kaptein uiteen wat de wetenschap zegt over de waarde en inhoud van een moreel kompas. Eveneens zal hij laten ervaren hoe een eigen moreel kompas kan worden ingezet in de bestuurlijke praktijk. De aanwezigen hebben na afloop van deze bijeenkomst hun eigen moreel kompas scherper en zijn beter in staat hun eigen kompas te hanteren.
Muel Kaptein is sinds 2002 hoogleraar Ethiek en integriteit aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en partner bij KPMG integriteit. Hij is sinds 1991 als organisatieadviseur en -auditor actief op het gebied van bedrijfsethiek, integriteit en compliance. Het door hem ontwikkelde cultuurmodel wordt binnen veel organisaties in het binnen- en buitenland toegepast.
Muel schreef meerdere boeken over ethiek en integriteit, waaronder ‘Waarom goede mensen soms de verkeerde dingen doen: 52 bespiegelingen over ethiek op het werk’ (2011), ‘Dienaren van het Volk: Over de macht van integriteit’ (2013) en ‘Workplace Morality: Behavioral Ethics in Organizations’ (2013).
Kathleen Ferrier
Vertrekkend vanuit persoonlijke ervaringen beoogt Kathleen Ferrier het thema Ethiek en Integriteit nader invulling te geven. Aan de orde komen vragen zoals: Waar leg je grenzen en waarom leg je die daar? Welke belangen spelen er mee, welke zijn leidend en waarom, in hoeverre mogen persoonlijke ethische overwegingen leidend zijn bij besluitvorming?
Daarbij betrekt zij haar ervaringen in verschillende landen en culturele settingen, maar evenzeer haar ervaringen in de politiek. Dat betreft ervaringen in de Tweede Kamer Kamer als Kamerlid voor het CDA, onder andere in 2010 toen er sprake was van samenwerking met de PVV.
Kathleen Ferrier is geboren in Suriname. Ze studeerde Spaanse en Portugese Taal- en Letterkunde. Kathleen woonde en werkte in Chili en Brazilië (1984-1994) en in Hong Kong (2013-2018). Van 2002-2012 was zij volksvertegenwoordiger namens het CDA in de Tweede Kamer. Sinds 2019 is ze voorzitter van de Nederlandse UNESCO Commissie. Daarnaast bekleedt ze verschillende bestuursfuncties en is betrokken bij activiteiten en onderwijs die gericht zijn op het versterken van democratie, mensenrechten en duurzaamheid.
Bas Dunnebier
Als er een woord is wat bovenaan de lijst staat van belangrijke eigenschappen om bij de AIVD te kunnen werken dan is dat integriteit. Voor AIVD’ers is integriteit het noorden op ons morele kompas, de pijl wijst altijd die kant op. Dat is ook nodig, wij kunnen namelijk stevig inbreuk maken op privacy van anderen onder lastgeving. Het vertrouwen van de burger in de dienst, en onderling tussen de collega’s dat wij integer handelen is essentieel voor onze organisatie.
Bas Dunnebier gaat met de deelnemers in gesprek over zijn persoonlijke ervaringen als hoofd van de Unit Weerbaarheid bij de AIVD. Hoe breng je een ongewenste boodschap? En hoe zorg je dat je toch bij jezelf blijft en tegelijk de ander wel in zijn waarde laat? Maar ook hoe je omgaat met de kennis van gevoelige zaken wetende dat anderen die niet hebben?
Bas Dunnebier is het hoofd van de unit Weerbaarheid van de AIVD (Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst). In nauwe samenwerking met de inlichtingenteams draagt de unit Weerbaarheid bij aan het vergroten van het bewustzijn over gekende en ongekende dreigingen (zowel fysiek als digitaal) en de versterking van de weerbaarheid en veerkracht van de Nederlandse overheid, het Rijksdomein, de vitale sectoren en de topsectoren van het bedrijfsleven. Dat doet de unit door het bieden van concreet handelingsperspectief, onder andere door het zorgen voor veilige verbindingsmiddelen, het geven van advies, het uitgeven van publicaties over uiteenlopende onderwerpen zoals AI, Quantum- en Cryptotechnologie maar ook door het geven van analyses en inschattingen voor het stelsel bewaken en beveiligen. De unit is de nationale autoriteit op informatiebeveiliging en vertegenwoordigt als zodanig Nederland in onder andere de EU, NAVO en ESA.
Bas studeerde Toegepaste Wiskunde aan de Universiteit Twente. Aan de Technische Universiteit Eindhoven volgende hij de opleiding Informatie- en Communicatietechnologie. Daarna werkte hij onder meer bij Thales, TNO en Technolution.
