Deze leeractiviteit vindt plaats op:
30 juni 12:00 - 16:00 Veendam

Waarom Annelies? Oud-topambtenaar, sinds 2024 burgemeester van gemeente Veendam. Overige sprekers: Jaap Velema, burgemeester gemeente Westerwolde; Norbert van de Kamp, programmasecretaris en plv. programmamanager Regio Deal; Ico van Slooten, kwartiermaker

Regiodeals in de praktijk |met onder andere Annelies Pleyte

Waarom deze leeractiviteit? Een uniek werkbezoek aan de Gemeente Veendam, waar oud-collega topambtenaar Annelies Pleyte nu burgemeester is en je graag persoonlijk ontvangt op het stadhuis. Leer hoe vijf Oost-Groningse gemeenten gezamenlijk werken aan Brede Welvaart met middelen uit de Regio Deal, Vitale Regio’s, Volkshuisvesting en andere fondsen. Naast Veendam bezoek je twee innovatieve projecten. Laat je inspireren door deze samenwerking en leer hoe je deze inzichten kunt toepassen in je eigen praktijk. 

Zomerprogramma: Te gast bij Gemeente Veendam - Regiodeals in de praktijk

Deze leeractiviteit vindt plaats op:
1 juli 13:00 - 17:00 Zwolle

Waarom Leen? Onderzoeker, oprichter Centre4NI en bioloog | Adviseert overheden en organisaties over toepassing Natuurlijke Intelligentie en regeneratieve ontwikkeling | Auteur Natural Intelligence en hoofdauteur EU-studie over regeneratief ontwerp en governance

Natuurlijke intelligentie – wat kunnen wij leren van de natuur?|Leen Gorissen

Waarom deze leeractiviteit? Walvissen koelen het klimaat, paddenstoelen maken regen, termieten vergroenen de woestijn en plankton maakt wolken. De natuur laat zien hoe systemen zich aanpassen en floreren door samenwerking en regeneratie. Deze praktische inzichten van Natuurlijke Intelligentie kan je als topambtenaar benutten door te werken vanuit regeneratief leiderschap.

Als regeneratief leider creëer je de juiste condities om bij te dragen aan de evolutie van het leven en de volgende generaties, zodat die op een gezonde en duurzame manier voortleven. In deze interactieve workshop leer je hoe je dit doet en daardoor als publiek leider bijdraagt aan het bevorderen van zuurstof, vitaliteit en bezieling in onze maatschappij.

Zomerprogramma: Natuurlijke intelligentie - wat kunnen wij leren van de natuur?

Deze leeractiviteit vindt plaats op:
1 juli 9.00 - 13.00 Utrecht

Waarom Rob? Hoogleraar integriteit van organisaties | Toezichthouder en integriteitsonderzoeker | Auteur Psychologische veiligheid: het kan wel | Begeleider van overheidsorganisaties op gebied van ethiek en governance

Integriteit van organisaties | Rob van Eijbergen

Waarom deze leeractiviteit? Het debat over psychologische veiligheid en grensoverschrijdend gedrag richt zich vaak op individuele schuld. Maar hoe draagt de organisatiecultuur bij aan integriteitsschendingen?

In deze leeractiviteit ontdek je welke risicofactoren binnen organisaties integriteit beïnvloeden en hoe je hierop kunt inspelen. Je reflecteert op je eigen werkpraktijk en leiderschapsstijl en krijgt concrete handvatten om een veilige en integere werkomgeving te bevorderen.

Zomerprogramma: Integriteit van Organisaties

Deze leeractiviteit vindt plaats op:
2 juli 9.00 - 13.00 Utrecht

Waarom Ingrid? Hoogleraar Nederlands en Europees constitutioneel recht | Expert in grondrechten en democratische rechtsstaat | Schrijft voor De Correspondent

Rechtsstatelijk leiderschap: weten én doen | Ingrid Leijten

Waarom deze leeractiviteit? Als topambtenaar speel je een belangrijke rol in het bewaren van de balans tussen de politiek en ambtenarij, zodat je samen komt tot evenwichtig beleid waar de samenleving echt iets aan heeft. Goede vakinhoudelijke kennis van de democratische rechtsstaat vormt daarbij de basis en is een belangrijke voorwaarde om een evenwichtige dialoog en kritische reflectie mogelijk te maken. In deze leeractiviteit ontdek je de basiswaarden van de rechtsstaat en grondrechten, en hoe deze de afgelopen decennia zijn ontwikkeld. Je leert hoe je actief bijdraagt aan het waarborgen van de rechtsstaat en hoe je het goede voorbeeld kunt geven in situaties waarin concrete spanningen zich voordoen.

Zomerprogramma: Rechtsstatelijk leiderschap: weten én doen

Deze leeractiviteit vindt plaats op:
3 juli 13:00 - 17:00 Den Haag
 

Waarom Melvin? Ondernemer | Expert in diversiteit en inclusie | Oprichter van Global People | Bestuurslid bij VNO-NCW | Behoort tot de Inclusive30 van MT/Sprout

Inclusief leiderschap: Haal het beste uit multicultureel talent | Melvin Tjoe Nij

Waarom deze leeractiviteit? Een inclusieve werkomgeving versterkt samenwerking, innovatie en besluitvorming. Maar hoe zorg je ervoor dat diversiteit écht wordt benut? In deze leeractiviteit ontdek je welke structurele barrières inclusie in de weg staan en krijg je concrete handvatten om diversiteit binnen je team strategisch te versterken. Je leert hoe je een werkomgeving creëert waarin iedereen zich gehoord en gewaardeerd voelt en hoe je actief bijdraagt aan een inclusieve overheid.

Zomerprogramma: Inclusief Leiderschap: Haal het beste uit multicultureel talent

Deze leeractiviteit vindt plaats op:
4 juli 9.00 – 13.00 Den Haag

Waarom Shirine? Ervaren interventiedeskundige | Auteur Conflicteren en Hoe ik verander | Klankbord en coach voor bestuurders en directeuren

Conflict-eren | Shirine Moerkerken

Waarom deze leeractiviteit? Conflict betekent in het Latijn: ‘samen verschillen’. Vanuit die betekenis leer je in deze training waarom het goed is om conflicten niet uit de weg te gaan maar ze te eren, door ze functioneel in te zetten. Bijvoorbeeld door de verschillen tussen mensen goed te benutten. Daarmee creëer je een positieve spanning die leidt tot nieuwe oplossingen voor problemen. Ook ontdek je hoe je disfunctionele of stille conflicten ombuigt tot functionele conflicten. En hoe je functionele conflicten kunt inzetten voor veranderingen in jouw organisatie.

Zomerprogramma: Conflict-eren

Deze leeractiviteit vindt plaats op:
8 juli 13.00 – 17.00 Den Haag

Waarom Leen? Onderzoeker, oprichter Centre4NI en bioloog | Adviseert overheden en organisaties over toepassing Natuurlijke Intelligentie en regeneratieve ontwikkeling | Auteur Natural Intelligence en hoofdauteur EU-studie over regeneratief ontwerp en governance

Natuurlijke intelligentie – wat kunnen wij leren van de natuur?|Leen Gorissen

Waarom deze leeractiviteit? Walvissen koelen het klimaat, paddenstoelen maken regen, termieten vergroenen de woestijn en plankton maakt wolken. De natuur laat zien hoe systemen zich aanpassen en floreren door samenwerking en regeneratie. Deze praktische inzichten van Natuurlijke Intelligentie kan je als topambtenaar benutten door te werken vanuit regeneratief leiderschap.

Als regeneratief leider creëer je de juiste condities om bij te dragen aan de evolutie van het leven en de volgende generaties, zodat die op een gezonde en duurzame manier voortleven. In deze interactieve workshop leer je hoe je dit doet en daardoor als publiek leider bijdraagt aan het bevorderen van zuurstof, vitaliteit en bezieling in onze maatschappij.

Zomerprogramma: Natuurlijke intelligentie - wat kunnen wij leren van de natuur?

Deze leeractiviteit vindt plaats op:
9 juli  9.00 – 18.00 Breda

Waarom Shirine? Interventiedeskundige | Auteur Conflicteren en Hoe ik verander | Klankbord en coach voor bestuurders en directeuren. Waarom Marieke? Veranderkundige | Expert in samenwerkingsvraagstukken en gedragsverandering | Werkt aan het boek Contextrijk veranderen

Nieuw! Belgisch/Nederlandse sessie! Meer maatschappelijke impact realiseren

Waarom deze leeractiviteit? Zonder functioneel conflict maken, geen verandering. En in een groot aantal maatschappelijke vraagstukken is die verandering nu broodnodig. Maar kun je in iedere context op dezelfde manier veranderen en conflicteren? Tijdens deze leeractiviteit is er plek voor 20 topambtenaren werkend in de Belgische context en 20 topambtenaren werkend in de Nederlandse context om elkaar te ontmoeten, te leren van elkaar en overeenkomsten en verschillen te ontdekken.

De ochtend begeleidt Shirine Moerkerken en de middag begeleidt Marieke Wilke. Daarbij gaan je, aan de hand van theorie, met praktische vraagstukken aan het werk.

Zomerprogramma: Meer maatschappelijke impact realiseren - Belgisch/Nederlandse sessie (vanaf schaal 16)

Deze leeractiviteit vindt plaats op:
10 juli 13.00 – 17.00 Zwolle

Waarom Daniëlle? Spreker | Expert in non-verbale communicatie | Auteur Zo werkt non-verbale communicatie – Anders kijken, meer zien (2025)

Anders kijken, meer zien: de kracht van non-verbale communicatie voor topambtenaren | Daniëlle Regnerij

Waarom deze leeractiviteit? Non-verbale communicatie speelt een sleutelrol in iedere ontmoeting. De signalen die je uitzendt en oppikt, beïnvloeden de dynamiek van gesprekken en de impact van je boodschap. In deze masterclass leer je hoe je lichaamstaal en gezichtsuitdrukkingen strategisch inzet om verbinding te versterken en effectiever te communiceren. Je ontdekt hoe je sneller reacties herkent, bewuster stuurt op interactie en je invloed vergroot. Met praktische oefeningen en analyses van iconische interviews pas je de inzichten direct toe in je werkomgeving.

Zomerprogramma: Anders kijken, meer zien: de kracht van non-verbale communicatie voor topambtenaren

Deze leeractiviteit vindt plaats op:
11 juli 9.00-13:00 Den Haag

Waarom Rob? Hoogleraar integriteit van organisaties | Toezichthouder en integriteitsonderzoeker | Auteur Psychologische veiligheid: het kan wel | Begeleider van overheidsorganisaties op het gebied van ethiek en governance

Integriteit van organisaties | Rob van Eijbergen

Waarom deze leeractiviteit? Het debat over psychologische veiligheid en grensoverschrijdend gedrag richt zich vaak op individuele schuld. Maar hoe draagt de organisatiecultuur bij aan integriteitsschendingen? In deze leeractiviteit ontdek je welke risicofactoren binnen organisaties integriteit beïnvloeden en hoe je hierop kunt inspelen. Je reflecteert op je eigen werkpraktijk en leiderschapsstijl en krijgt concrete handvatten om een veilige en integere werkomgeving te bevorderen.

Zomerprogramma: Integriteit van Organisaties

Deze leeractiviteit vindt plaats op:
14 juli 13.00 - 17:00 Zoetermeer

Waarom de AIVD? Onderzoekt binnenlandse veiligheid en verzamelt inlichtingen | Speelt cruciale rol in internationale samenwerkingsverbanden en gezamenlijke operaties

Te gast bij de AIVD: versterk je veiligheidsbewustzijn als topambtenaar | AIVD

Waarom deze leeractiviteit? In een tijd van toenemende dreigingen is het essentieel dat bestuurders weerbaar zijn. Maar wat houdt dat precies in? En tegen welke risico’s moeten we ons beschermen? In deze training bij de AIVD ontdek je welke reële dreigingen spelen, van heimelijke beïnvloeding en insider risk tot cybercriminaliteit en de gevaren van nieuwe technologieën. Je leert hoe deze dreigingen jou en je organisatie beïnvloeden en hoe je samen met je medewerkers het veiligheidsbewustzijn ontwikkelt dat nodig is voor een veerkrachtige overheid.

Zomerprogramma: Te gast bij de AIVD - de weerbare bestuurder

Deze leeractiviteit vindt plaats op:
15 juli 9:00-13:00 Den Haag

Waarom Nynke? | Programmadirecteur De Publieke Ontwerppraktijk bij Dutch Design Foundation | Medeoprichter Systemic Design Lab aan de TU Delft | Auteur Designing for Society

Ontwerpend werken aan complexe opgaven | Nynke Tromp

Waarom deze leeractiviteit? Steeds vaker staat onze samenleving voor complexe opgaven die niet opgelost kunnen worden door één partij met een lineair stappenplan. Ook meer onderzoek of overleg leiden vaak niet tot een doorbraak. Veel dossiers komen zo vast te zitten. Een ontwerpende aanpak kan lucht bieden. Door verschillende perspectieven te betrekken, de kracht van verbeelding in te zetten, en in de praktijk te experimenteren, werk je stap voor stap aan grote opgaven. Ervaar wat ontwerpend werken is en wat het voor jouw professionele praktijk kan betekenen.

Zomerprogramma: Ontwerpend werken

Deze leeractiviteit vindt plaats op:
16 juli 13.00 – 17.00 Den Haag

Waarom Annemarie? Expert in samenwerking en teamontwikkeling | Auteur Ik team, wij teamen – Maak het beste van je samenwerking

Grip op teams | Annemarie Bleeker

Waarom deze leeractiviteit? Effectieve samenwerking vraagt om inzicht in de teamdynamiek en afstemming tussen teamleden. In deze leeractiviteit ontdek je hoe je de samenwerking kunt verbeteren door slim in te spelen op de bestaande teamdynamiek. Je leert welke invloed jij als topambtenaar kunt uitoefenen om de samenwerking binnen je team effectiever en prettiger te maken. Samen met Annemarie Bleeker onderzoek je waarom sommige teams goed functioneren en andere blijven haperen. Met praktische tools uit het boek Ik team, wij teamen krijg je handvatten om de samenwerking strategisch te versterken.

Zomerprogramma: Structural dynamics: maak teammeetings korter en productiever

Deze leeractiviteit vindt plaats op:
17 juli 9:00-13:00 Den Haag

Waarom Wilco? Hoogleraar Economische Psychologie | Directeur Kenniscentrum Psychologie en Economisch Gedrag | Onderzoeker financiële stress en gedragswetenschappelijke toepassingen / Waarom Janneke? Gedragswetenschapper en manager ACM | Consumentengedragsteam AFM

Impact maken door het inzetten van gedragskennis | Janneke Toussaint en Wilco van Dijk

Waarom deze leeractiviteit? Til jouw beleidsvoering naar een hoger niveau door de 'factor mens' centraal te stellen! Ontdek hoe menselijk gedrag beleidsvorming kan verbeteren. Je maakt kennis met gedragsinzichten om gedragsverandering bij burgers en bedrijven te bevorderen. Aan de hand van praktijkvoorbeelden leer je op een interactieve manier meer over de kansen en uitdagingen van gedragsinzichten in beleid. Na de sessie begrijp je beter hoe keuzes worden beïnvloed en weet je hoe je deze inzichten kunt toepassen en verankeren in jouw organisatie.
I.s.m. het Behavioural Insights Netwerk Nederland (BIN NL).

Zomerprogramma: Impact maken door het inzetten van gedragskennis

Deze leeractiviteit vindt plaats op:
18 juli 9:00 - 13.00 Den Haag

Waarom Eva? Gedragseconoom | Oprichter Behavioural Insights Nederland | Auteur van boeken over gedragswetenschap en beleidsexperimenten | Meer dan 100.000 verkochte exemplaren

Het bromvliegeffect: maak effectieve beleidskeuzes dankzij gedragsinzichten | Eva van den Broek

Waarom deze leeractiviteit? De manier waarop je omgeving is ingericht, heeft grote invloed op de keuzes die je maakt. Dit onbewuste fenomeen, het ‘bromvliegeffect’, wordt in deze sessie onder de loep genomen. Je leert van gedragswetenschapper Eva van den Broek hoe je gedragsinzichten kunt inzetten voor effectiever beleid en besluitvorming. Je ontvangt praktische handvatten om gedragswetenschappelijke kennis om te zetten naar de praktijk, zodat beleid nog beter aansluit bij de behoeften van de samenleving en samenwerking effectiever wordt.

Zomerprogramma: Het Bromvliegeffect

Deze leeractiviteit vindt plaats op:
24 juli  13:00-17:00 Den Haag

Waarom Jurriaan? Adviseur CIO staf | Expert in generatieve AI, bedrijfsprocessen en Life Cycle Management / Waarom Ronald? Manager RijksAcademie voor Digitalisering en Informatisering Overheid | Specialist in opleidingen en kennisdeling bij de overheid

Generatieve AI voor topambtenaren | Jurriaan Raaijmakers en Ronald van den Hoogen

Waarom deze leeractiviteit? Hoe benut je kansen en beheers je risico’s bij het gebruik van generatieve AI? Ontdek hoe je deze technologie verantwoord toepast om werk sneller, efficiënter en beter te doen. Je krijgt inzicht in de voordelen en risico’s en oefent zelf met GenAI, zodat je deze kennis kunt toepassen in jouw werkpraktijk. Wat betekent dit voor I-leiderschap en hoe bouw je een AI-geletterd team op? Zorg dat jij je voorbereid op de eisen van de Europese AI-Act en weet je waar je op moet letten.

Zomerprogramma: Generatieve AI voor topambtenaren

Verken de digitale bibliotheek van het ABD Zomerprogramma 2025

Alle sessies uit het ABD Zomerprogramma 2025 zijn verrijkt met digitaal leermateriaal ter voorbereiding op de bijeenkomsten. Denk aan een selectie van artikelen, onderzoek, podcasts en/of filmpjes. We nodigen je van harte uit deze digitale bibliotheek te raadplegen. Scan daarbij vooral ook door het materiaal van de leeractiviteiten die je zelf niet bezoekt.

Digitale bibliotheek ABD Zomerprogramma 2025