Na bijna een jaar als interim-SG draag ik het stokje over. Wat ik mijn opvolger en collega-ambtenaren wil meegeven? Houd, ondanks de druk op de inhoud, aandacht voor mens en organisatie.
Uit het SGO
In deze rubriek licht een van de secretarissen-generaal een voor het SGO belangrijk thema persoonlijk toe.
Constructief vooruit
Door het plotselinge vertrek van mijn voorganger Marcelis Boereboom begon ik in januari halsoverkop aan mijn interim-opdracht. Vanaf het begin lag mijn focus op het vergroten van de sociale veiligheid binnen VWS. Maar er was meer aan de hand. De coronacrisis werkte nog door en het financieel beheer was nog niet op orde. Daarnaast was er te weinig aandacht voor de ontwikkeling van de organisatie en ambtelijk vakmanschap, bijvoorbeeld in de vorm van het contact met de regio’s. Inmiddels ligt er een langetermijnaanpak voor de organisatieontwikkeling, waar veel mensen aan hebben meegewerkt. Van VWS-directeuren en -medewerkers tot de Ondernemingsraad en vakbonden. Door hun betrokkenheid werd mijn opdracht geen kwestie van terugkijken, maar van verder bouwen. Met de vinger strak aan de pols, op een constructieve manier. Stap voor stap voelde je de positieve sfeer terugkeren. Die heeft me dit jaar ontzettend veel energie gegeven.
Verbinding met de sector
De ontwikkelplannen die VWS nu heeft, gaan ook over de verbinding met de buitenwereld. De zorgsector is behoorlijk verkokerd en VWS is bij uitstek een stelseldepartement. Willen we opgaven zoals personeelstekorten en vergrijzing goed opvangen? Dan zal de verbinding met de sector, de bestuurlijke omgeving en het sociaal domein nog beter moeten worden georganiseerd. Dat is voor VWS een van de grootste uitdagingen.
‘Je eigen normen en waarden zijn niet per se beter dan die van een ander’
Respect
Er wordt in deze tijd een groot beroep gedaan op ambtenaren. Hoe ga je bijvoorbeeld om met maatschappelijke tegenstellingen? Die worden steeds groter en kunnen zich ook vertalen naar departementen. Daar zullen dan ook verschillende opvattingen heersen over bijvoorbeeld klimaatverandering of het Israëlisch-Palestijns conflict. Iedereen moet daarin de ruimte voelen om zichzelf te kunnen zijn, met respect voor elkaar. Daarbij is het belangrijk om te beseffen dat iemands normen en waarden niet per se beter zijn dan die van een ander. Niemand heeft altijd gelijk.
Afstand nemen
Het afgelopen jaar heb ik gezien hoe VWS’ers met passie en betrokkenheid hun werk doen. Maar de keerzijde van passie is dat je de reflectie en rust uit het oog kunt verliezen. Ik zou iedere ambtenaar willen aanraden om soms afstand te nemen. Wat kan ik betekenen voor de burger? En wat mag ik verwachten van de mensen om mij heen? Ons vak draait niet alleen maar om de inhoud. Hoe meer aandacht je hebt voor mens en organisatie, hoe beter het je zal lukken om je werk verder te brengen.
