De splitsing van EZK biedt de mogelijkheid om te experimenteren met een nog innigere samenwerking tussen ministeries. Tegelijkertijd kan deze politieke keuze ook nadelige consequenties hebben voor mens en organisatie.
Uit het SGO
In deze rubriek licht een van de secretarissen-generaal een voor het SGO belangrijk thema persoonlijk toe.
Gemeenschappelijke werkorganisatie
Op dit moment wordt er druk gewerkt aan het ontwerp van de ministeries van Economische Zaken en Klimaat en Groene Groei. Als bestuursraad kwamen we al vroeg tot de conclusie dat het verdubbelen van alle bestaande directies een ingewikkelde oplossing zou zijn. Naast de splitsing ligt er immers ook de politieke opdracht om als rijksoverheid 22 procent personeelsbezuiniging te realiseren. We kiezen daarom zoveel mogelijk voor een gemeenschappelijke werkorganisatie, met alleen aparte directies waar dit écht nodig is.
Persoonlijke gevolgen
Beide ministers steunen het concept dat we voor ogen hebben. In de onderlinge gesprekken heb ik aangegeven dat de keuze voor de herindeling ook persoonlijke gevolgen voor medewerkers heeft. Ik denk dat weinig politici zich dat realiseren. De collega’s op het Groningen-dossier worden nu bijvoorbeeld voor de derde keer onderdeel van een ander departement. Dat vind ik zeer ongemakkelijk. Hun loopbaanperspectief kan er straks zomaar ineens heel anders uitzien. De herindeling heeft mogelijk ook impact op onze wervingskracht. Als EZK waren we mede door de klimaatopgave een aantrekkelijke werkgever, en hadden we vaak ruime keuze uit kandidaten. Nu zou daar weleens verandering in kunnen komen.
‘Ook SG’s zonder splitsingsopgave denken nu na over efficiëntie’
Samen experimenteren
We toetsen ons ontwerpconcept overigens niet alleen bij de betreffende ministers, maar ook bij de andere departementen die bezig zijn met een herindeling. Wat kunnen we van elkaar leren? Wat zijn tot nu toe de waardevolle lessen? Dat is waar we ook binnen het SGO gesprekken over voeren. Het mooie daarvan is dat ook SG’s zónder splitsingsopgave nu nadenken over de vraag of hun departementale indeling en onderlinge samenwerking niet efficiënter kan. We bevinden ons midden in een organisatorisch experiment. Laten we dan met elkaar ook goed kijken waar dit kan bijdragen aan een flexibelere en betere Rijksdienst.
Een welkom gevoel
Ik maakte al eerder van dichtbij een departementale herindeling mee. Dat was in 2017, toen hoe het klimaatdossier van IenW naar EZ ging. Mijn belangrijkste les van toen is dat je ervoor moet zorgen dat je de nieuwe collega’s hartelijk ontvangt en snel deelgenoot maakt van je organisatie. Is het nog niet helemaal duidelijk wie aanblijft, of wie waar komt te werken? Maakt niet uit: nodig mensen gewoon uit om alvast op hun nieuwe departement te komen werken. Hoe minder ingewikkeld je hun overstap maakt, hoe welkomer zij zich voelen.
