Bernard ter Haar, DG Sociale Zekerheid en Integratie, SZW

‘We moeten nu aan de slag: richting bepalen, sociaal innoveren, verbouwen en versnellen.’ Zo roept hoofdspreker Bernard ter Haar ABD’ers op tijdens zijn lezing over de gevolgen van het digitale ecosysteem.

Boodschappenlijstje

Ter Haar geeft ABD’ers het volgende ‘boodschappenlijstje’ voor de overheid mee:

  • richting geven
  • ethiek
  • regels
  • infrastructuur
  • investeren/opleiden
  • verdelen
  • veiligheid

Het publiek kijkt naar een libelle op het scherm. Een digitale, zo blijkt later. ‘Ik heb het namelijk liever over de bredere impact van het digitale ecosysteem dan over de gevolgen van robotisering’, aldus Bernard. Hij verduidelijkt de parallel met het natuurlijke ecosysteem: ‘De gevolgen van de verstoring van het natuurlijke ecosysteem zijn groot. Denk alleen al aan de consequenties van de afname van insecten voor het klimaat en de economie.’

‘De impact van het digitale ecosysteem op de samenleving is vergelijkbaar. Webwinkels vervangen winkelstraten. Je kunt bruggen printen en nanocellen de bloedbaan insturen om reparaties uit te voeren.’ Hij vervolgt: ‘In acht jaar tijd is het gebruik van data verhonderdvoudigd. Meer dan de helft van de banen gaat veranderen. De inkomensongelijkheid door digitalisering wordt één van de belangrijkste uitdagingen van de 21ste eeuw. En de wereldeconomie verschuift erdoor naar het oosten en de Verenigde Staten, waardoor andere waardepatronen gaan gelden.’

Het digitale ecosysteem raakt alle sectoren, benadrukt hij. ‘Wat ons te doen staat als overheid? We moeten richting bepalen. Focus houden op de complementariteit van mens en machine, en keuzes maken over de maakindustrie. Bovendien moeten we de weerbaarheid van werknemers vergroten: er moet nog een stap bij als het gaat om een leven lang leren. Dat vraagt om 75 procent sociale innovatie en 25 procent technische innovatie.’

‘De huidige departementale structuur past niet meer bij de huidige vragen’, besluit Bernard. ‘We zijn te traag. We moeten de departementale infrastructuur aanpassen aan de hedendaagse vraagstukken. Dus: verbouwen en versnellen. Als we niet heel snel aan de slag gaan, hebben we straks de boot gemist.’