Wat is de kortste weg naar een nieuwe baan? Een stappenplan met tips van drie experts van Bureau ABD.
1. Wat vind je interessant?
Zoeken naar een baan begint bij nadenken over wat je boeit, benadrukt Peggy Bruijns. Bruijns is hoofd afdeling MD Consultancy en trainer van de training Solliciteren op Maat bij Bureau ABD (BABD). ‘Het is dus slim om al eerder te netwerken en “bekend” te worden bij onder meer departementen die je aanspreken. Daardoor kun je je beter voorbereiden tegen de tijd dat je een interessante vacature ziet.’ Zie je een interessante vacature, word je getipt of ben je gesearcht door BABD?
2. Doe navraag
Win zo veel mogelijk informatie in via je netwerk en bel de betrokken MD-consultant voor extra toelichting. De MD-consultant is een belangrijke schakel in het sollicitatieproces. Hij of zij is de regiehouder en de schakel naar jou, de vacaturehouder en de research- consultant, die buiten het Rijk naar kandidaten zoekt.
Wie zoeken we?
Mariska: ‘Tijdens een intake met de vacaturehouder stellen we het profiel op. Samen bespreken we de context: wat is de opdracht voor de komende jaren? En wat voor iemand is daarvoor nodig? Gaat het vooral om inhoud of is een verbinder nodig? Wat altijd geldt, is dat je moet kunnen samenwerken en reflecteren, en dat je integer bent. Ook moet je verder kunnen kijken dan je eigen domein.
Vaak zoeken we met hulp van onze research-consultants ook buiten het Rijk naar kandidaten.’ Ze vertelt dat BABD ook verantwoordelijk is voor het bewaken van de 3-5-7-regeling. BABD ziet erop toe dat mensen niet te snel weggaan (in de regel niet voor 3 jaar) en ook niet te lang op functie blijven. ‘Ik help de vacaturehouder dus de beste kandidaat te vinden en probeer tegelijkertijd de mobiliteit binnen de ABD op gang te houden.’
3. Schrijf een motivatiebrief, inclusief cv
Zet in je motivatiebrief centraal waarom je hier wilt werken, waarom deze functie je aanspreekt en wat jouw visie is op wat er volgens jou zou moeten gebeuren. Besteed daarnaast veel aandacht aan je cv. Peggy: ‘Voor beide geldt: zorg dat de ontvanger niet te veel tussen de lijntjes door hoeft te lezen, maar neem hem/haar als het ware bij de hand.’
Tips selectiegesprek
1. Oefenen
Mariska: ‘Ik merk dat kandidaten hun sollicitatie voor een ABD-functie nogal eens onderschatten. Mensen zijn eerder soms best makkelijk in banen gerold of hebben al tien jaar niet gesolliciteerd. Ze beseffen daardoor niet altijd wat van hen verwacht wordt. We bieden bij BABD diverse cursussen aan, ook cursussen waarbij je kunt oefenen met het voeren van sollicitatiegesprekken. Ook als je al directeur of directeur-generaal bent.’
2. Onderzoeken
Ze vervolgt: ‘Het is belangrijk je goed te verdiepen in de mensen die de selectiecommissie vormen. Je zit als kandidaat soms wel met zes mensen aan tafel, dat is niet makkelijk. Ga van tevoren na met wie je spreekt, wat hun achtergrond is en wat hun belangen kunnen zijn.’ Peggy vult aan: ‘Bereid je verder voor op een gesprek over de inhoud, de opgave en de organisatie. In relatie tot wie jij bent, wat je kunt en wat jou motiveert. In het selectiegesprek is het goed bruggetjes te maken, daarmee help je je gesprekspartners. Ook daarop kun je je voorbereiden.’
3. Voer een gesprek
Mariska: ‘Zit je aan tafel? Probeer dan van de sollicitatie zoveel mogelijk een gesprek te maken. Beantwoord je een vraag gevoelsmatig “verkeerd”? Benoem dit dan: ik zie jullie vragend kijken, bedoelen jullie …? Zo houd je verbinding.’
4. Laat jezelf zien
‘Als je bij de selectiecommissie aan tafel zit, gaat het ook over chemie. Kun je met jou lol hebben? Hoe ben jij als collega? Belangrijk is dat de commissie jou de functie “ziet” doen. Was je bijvoorbeeld eerder boegbeeld van je organisatie, vertel dan hoe je dat hebt gedaan. Dat willen we weten.’
Mariska benadrukt: ‘We zoeken naar kandidaten die de MT’s sterker maken. Dat betekent dat we zeker niet altijd voor de meest voor de hand liggende kandidaten kiezen. Andere geluiden zorgen soms voor meer wrijving, maar uiteindelijk wel voor een beter team.’
CV-tips
Coert Arends, MD-consultant externe mobiliteit, verzorgt praktische masterclasses over cv’s bij BABD. Hij legt uit waar je op moet letten als je een cv maakt. ‘Een cv is al lang geen invuloefening meer. Het is een levend document dat in de tijd verandert en ook per vacature of netwerkafspraak variatie en eigen accenten kent. Het is bovendien een heel persoonlijk document, waardoor je niet kunt zeggen dat er maar één manier goed is.
Dat gezegd hebbende zijn er wel zaken waar je rekening mee moet houden. Misschien wel het belangrijkste is dat je cv uitnodigend moet zijn. Cv’s zijn soms bijna zwart door de hoeveelheid tekst die erin is gezet, zo moet het dus niet. Zorg bovendien voor een goede, professionele foto. Maak dus niet zelf een foto in een hokje op het station en gebruik ook geen vakantiefoto. Besteed daarnaast veel aandacht aan je profiel: wie ben je als professional en wat is jouw stijl van leidinggeven?
Daaronder komt je werkervaring in chronologische volgorde waarbij jouw meest recente werkervaring bovenaan staat. Neem de lezer mee, wat doet de organisatie waarvoor je nu werkt? Wat zijn je taken en verantwoordelijkheden? Welke opgave ligt er? Wat is je span of control en met welke budgetten heb jij te maken? Leg ook uit waarom je daar destijds bent begonnen, wat je opdracht was en welke resultaten je hebt geboekt. Als je op deze manier voor je laatste drie functies je werkervaring beschrijft ontstaat vanzelf een rode draad.’
Maak het persoonlijk
Coert vervolgt: ‘Ik ben ervoor na je werkomschrijving nevenfuncties op te nemen. Die zijn vaak heel relevant. Daaronder beschrijf je de opleidingen die je hebt gevolgd en daaronder trainingen en cursussen. Ik adviseer ook een kopje op te nemen met “overig”. Dat jij bijvoorbeeld wedstrijdroeit is een mooie ingang voor een gesprek en laat zien dat je de lat hoog legt. Ook wat meer details bij personalia kunnen dienen als ijsbreker. Het is geen norm, maar de naam van je partner en kinderen noemen maakt het wel persoonlijker.
Qua opmaak zijn er online genoeg voorbeelden te vinden. Maar let erop dat je kiest wat bij je past en ga niet te ver buiten de lijntjes. Grote letters, felle markeringen en een te grote foto, dat past niet bij een directeur.’
Bureau ABD trok me uit mijn comfortzone
4. Op gesprek bij de MD-consultant
Jouw sollicitatiebrief komt terecht bij de MD-consultant, die hem beoordeelt. Scoor je goed op de harde eisen, dan word je uitgenodigd voor een voorgesprek. Op dat moment kun je meer vragen stellen over de vacature en jezelf al een beetje verkopen. Peggy: ‘Uit op dit moment ook eventuele twijfels. Wordt er bijvoorbeeld een econoom gevraagd en ben je dat niet? Vraag dan gerust hoe zwaar dit weegt.’
Mariska Dee is MD-consultant bij BABD. ‘Na de voorgesprekken maak ik een groslist voor de vacaturehouder. Ik geef aan wat volgens mij goede kandidaten zijn en wie niet goed aansluiten. Samen met de vacaturehouder maak ik vervolgens een shortlist van mensen die uitgenodigd worden voor een gesprek met de selectiecommissie.’
5. Op gesprek bij de selectiecommissie
Sta je op de shortlist? Dan word je uitgenodigd voor een of twee gesprekken met de selectiecommissie. De selectiecommissie bestaat in de regel uit minimaal de vacaturehouder die de commissie voorzit, een directeur en een MT-lid.
6. Het draagvlakgesprek
Ziet de selectiecommissie het wel zitten jou de baan aan te bieden? Dan volgt een draagvlakgesprek met de mensen met wie je direct gaat samenwerken en een OR-lid. Dit is een open gesprek om te kijken of jullie bij elkaar passen. Op dit moment in de procedure vindt als je instroomt in de ABD ook een selectie-assessment plaats. Bovendien checkt de MD-consultant nu je referenties. Afhankelijk van de functie vindt ook een veiligheidsonderzoek plaats.
7. Aanstellingsgesprek
Het vacaturehoudende ministerie voert het arbeidsvoorwaardengesprek en zorgt voor de verdere afhandeling. Je benoeming is definitief als het arbeidsvoorwaardengesprek rond is, het assessment en veiligheidsonderzoek naar tevredenheid zijn afgerond en de minister de benoeming heeft vastgesteld.
Sjaak Wijma, voorzitter Zorginstituut Nederland, werd in 2016 gesearcht door BABD:
'Ik zat op de fiets onderweg naar huis, toen ik gebeld werd door BABD. Ik werkte op dat moment als gynaecoloog in het Martiniziekenhuis in Groningen en deed er een flink aantal bestuurlijke taken naast. Ik voelde me als een vis in het water en was niet bewust bezig met een loopbaanstap. Zorginstituut Nederland kende ik wel van het programma Zinnige Zorg, omdat ik met de beroepsvereniging eenzelfde soort programma aan het opzetten was. Het telefoongesprek maakte wel wat los: dit was een mooie kans om op landelijk niveau meer te betekenen. Een gesprek bij BABD om meer duidelijkheid te krijgen, volgde. Ook raadpleegde ik mijn netwerk. De vraag die voor mij centraal stond was: is dit wat ik wil en kan, en wil ik een team vormen met deze mensen?
Daarna schreef ik een motivatiebrief en startte de standaard sollicitatieprocedure op. Het was voor mij een heel onrustige periode, maar als ik erop terugkijk is het super geweest. Het is zo’n mooie ontwikkeling vanuit mijn vorige baan. Ik vind het dan ook heel goed dat BABD er is om je uit je
comfortzone te trekken. Ze gaven me net dat “stukje” energie dat ik op dat moment nodig had. Of ik het werk als gynaecoloog mis dat ik 24 jaar gedaan heb? Nee, gek genoeg niet. Wel begrijp ik door die ervaring de rollen van de patiënt, de aanbieder en de zorgverzekeraar beter. Zo kan ik een prachtige brug slaan tussen beleid en praktijk.’
Vorig jaar maakte Sjaak de stap van lid van de RvB van Zorginstituut Nederland naar voorzitter. Ook dit was een openbare procedure die begeleid werd door BABD.
