Acht openhartige antwoorden van Kitty van der Heijden, DG Internationale Samenwerking bij het ministerie van Buitenlandse Zaken.
Je woonde veel in het buitenland, hoe beïnvloedde je dat?
‘Vanuit verschillende perspectieven naar de wereld kijken kreeg ik met de paplepel ingegeven. Van mijn 7e tot mijn 13e woonde ik op Curaçao vanwege het werk van mijn vader en reisden we veel rond in Zuid- en Latijns-Amerika. Mijn ouders vonden het belangrijk dat ik en mijn twee zussen zagen dat er in andere werelddelen veel armoede is en mensen daar andere ontplooiingskansen hebben. Daar komt mijn drijfveer vandaan: zorgen dat anderendezelfde kansen krijgen als wij. In Nederland hebben we het waanzinnig goed voor elkaar: het is een zegen om hier te kunnen wonen.’
Het klimaat is een rode draad in je carrière?
‘De klimaatverandering is dé grote uitdaging, veel mensen hebben geen idee hoe ernstig de gevolgen zijn voor de voedselzekerheid wereldwijd, de toegang tot water en het perspectief op een menswaardig bestaan. De klimaatverandering zal leiden tot ontheemding, migratie en oorlogen. In landen als Ethiopië en Bangladesh zijn de dramatische effecten van de klimaatverandering nu al realiteit. We leven nu in de laatste jaren dat we hier nog iets tegen kunnen doen. Met heel veel kunst- en vliegwerk is het nog mogelijk de temperatuur maximaal met 1,5 tot 2 graden te laten stijgen, hoger ziet de wetenschap als catastrofaal. Ik ben een positief mens en ben graag een van de radertjes die helpt om de doelen van het klimaatakkoord van Parijs te behalen.’
Komt er een droom uit nu je aan de knoppen mag draaien?
‘Het was voor mij best een worsteling om deze keuze te maken. Ik werkte tot voor kort in Ethiopië bij het World Resources Institute, op het laatst als vice-president. WRI adviseert over een duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen als basis voor economische vooruitgang en menselijk welzijn, en is een van de grootse, gezaghebbende denktanks ter wereld. Het is heel inspirerend om met duizend hoogopgeleide experts te werken zonder politieke druk. De doorslag om deze baan als DG te accepteren was the sense of urgency om het klimaatprobleem en het armoedevraagstuk tegelijk en op geïntegreerde wijze, op te lossen. Ik denk dat ik met mijn inhoudelijkekennis echt kan bijdragen aan het Nederlandse beleid. En het is leuk, nog veel leuker dan verwacht.’
Je bent tijdelijk alleenstaande moeder?
‘Mijn partner Bengt is ambassadeur in Ethiopië, hij blijft er nog een jaar. We hadden al eerder besloten dat ik met de kinderen een jaar eerder terug zou gaan, zodat de kinderen – ze zijn nu 14 en 17 jaar – hier hun school kunnen afmaken. In Nederland hebben ze meer vrijheid. Gewoon even op de fiets springen en ergens een hamburger gaan eten, dat kan niet in Ethiopië. Daar moesten ze altijd met mammie en pappie of de chauffeur mee. Het is belangrijk dat ze een eigen leven opbouwen voor ze gaan studeren.
Hoe combineer je dat met zo’n pittige baan?
‘Ik doe hier ’s ochtends het licht aan, maar ga altijd om 17.00 uur naar huis. De periode tussen 17.00 en 20.00 uur is voor de kinderen. Daarna gaat de laptop weer aan. Dat doe ik graag. Work hard at work worth doing, gaf mijn moeder me al mee.’
Welke levensgebeurtenis had veel invloed op je?
‘In 1994 stond ik op een massagraf in Rwanda waar de weeïge geur van de dood nog hing. Op die plek hadden voormalige buren, vrienden en collega’s elkaar letterlijk met de hand afgemaakt. In totaal zijn er bijna één miljoen mensen vermoord. Hoe kan dat? Dat je elkaar in de ogen kijkt, het zweet op elkaars gezicht ziet en hem of haar doodt? Hoe (ver)word je zo als mens? Het enge is dat jij en ik dat wellicht ook kunnen doen als we in het nauw gedreven zijn, als existentiële angst een drijfveer wordt. Als je zo gemanipuleerd wordt om te denken in “het is zij of wij” om te kunnen overleven. Dan neem je irrationele beslissingen. Een level playing field – gelijke kansen hebben – in combinatie met respect en compassie voor elkaar, dat is de basis voor beschaving.’
Wie is je inspiratiebron?
‘Ik ben een groot bewonderaar van de Dalai Lama en de Paus. Beiden stellen mededogen en menselijke waardigheid centraal. Met zijn encycliek Laudato si gaf de Paus in 2015 een menselijk gezicht aan armoede en de gevolgen van de klimaatverandering, zoals het verlies van biodiversiteit en toenemende ongelijkheid in de wereld. Ik houd van mensen die opstaan voor een ander, uitgesproken zijn en lef hebben, en tegelijkertijd dienstbaar zijn.’
Hoe ontspan je?
‘Ik ben een fanatiek kickbokser en doe krachttraining met een personal trainer. Mezelf fysiek afmatten helpt me om afstand te nemen van het werk en lekker te kunnen slapen.’