Acht openhartige antwoorden van Stan Kaatee, DG Werk bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Uit wat voor nest kom je?
Ik groeide op in Haarlem en kom uit een sociaal-democratisch nest. We discussieerden thuis veel en mijn moeder werkte bijvoorbeeld voor een bewonersvakbond in de gehandicaptenzorg en hielp die bewoners een stem te geven. Zelf liep ik als tiener al mee tijdens demonstaties tegen kruisraketten. Vanwege de maatschappelijke betrokkenheid die ik in mijn jeugd al had, is niemand verbaasd dat ik al jaren voor de overheid werk.
Wat maakte indruk in je jeugd?
Mijn broer is geadopteerd en is geboren in Korea. Hoewel hij oer-Hollands is, is hij door mensen vanwege zijn huidskleur vaak onheus behandeld. Daar heeft hij best veel last van gehad.
Wat was een bepalend moment in jouw leven?
Op mijn 17e kwam ik uit de kast. Een moment waarop ik dapper moest zijn en de wereld liet zien wie ik ben. Door die periode heb ik er geen moeite mee om uit de stroom te lopen en mijn mening te geven. Een belangrijke eigenschap als je ministers moet adviseren. Het schept bovendien vaak een band met mensen die op hun eigen manier uit de kast zijn gekomen. Bijvoorbeeld omdat ze met hun ontwikkeling een andere richting inslaan dan hun ouders hadden gewild.
Waarvoor kun je je voor je kop slaan?
Een aantal jaar geleden koos ik er als adviseur van Rutte voor hem niet te informeren over een mogelijke naheffing van de EU, omdat het nog voorlopige cijfers waren. We hadden alleen halve informatie en ik wilde hem zijn rust gunnen tijdens zijn vakantie. Het nieuws over die naheffing kwam vervolgens naar buiten en het werd een enorme rel. Rutte werd ondervraagd door journalisten die dachten dat hij de informatie opzettelijk niet had gedeeld en er werden Kamervragen gesteld en debatten gevoerd. Dat ik die rel had kunnen voorkomen, maakte dat ik me heel klein voelde. Zo’n risico zou ik nu nooit meer nemen. Gelukkig nam Rutte het sportief op, hij begreep het wel.
Je was een blauwe maandag politiek verslaggever. Wat vind je als ABD’er van de wisselwerking met de media?
Ik heb inderdaad lang geleden als vrijwilliger verslag gelegd voor de Haarlemse radio over de gemeentepolitiek. Leuk detail is dat ik daarna zelf een aantal jaren in de gemeenteraad van Haarlem, waar ik nog steeds woon, zat. Door mijn ervaring als adviseur van Rutte waarbij ik acht jaar in het centrum van de Haagse macht werkte, merk ik dat ik moe ben van actualiteitenprogramma’s en zelfs amper nog naar het journaal kijk. Tv-programma’s gaan tegenwoordig om kijkcijfers en zelden om de waarheid. En alleen wie het hardst schreeuwt komt aan tafel. Om de feiten voor het voetlicht te brengen moet je daar dus niet zijn. Ik zou zelf best vaker uitleg en toelichting willen geven aan de Tweede Kamer, zoals gelukkig steeds meer wordt gedaan. Daarnaast zorg ik zelf dat ik contact heb met burgers. Bijvoorbeeld tijdens werkbezoeken, maar ik vind het ook prima om op straat te worden aangesproken. Sowieso vind ik het leuk om aan anderen uit te leggen hoe beslissingen van de overheid tot stand komen en wat als burger je eigen invloed is. Ik ben wat dat betreft best wel een overheidsambassadeur.
Je bent voorzitter van de raad van toezicht van het Teylers Museum en lid van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen?
Het leuke van het Teylers Museum – het oudste museum van Nederland – is dat het doel is de geschiedenis te behouden. Een mooi contrast met de hectiek van het Haagse. Bij de KHMW gaat het me vooral om het ontmoeten van mensen met andere denkbeelden: inspirerend!
Wat is je achilleshiel?
Als mensen misbruik maken van mijn openheid en onbetrouwbaar zijn. Dan ontplof ik en komt het meestal niet goed. Ik kan daar ook echt van wakker liggen. Ik ben van what you see is what you get en verwacht dat ook van anderen.
Hoe ontspan je?
Ik speel een à twee keer per week een bordspel met vrienden, van wie ik de meesten al vanaf de lagere school ken. Geen Risk of Monopoly, ik ben geen twaalf meer, maar spellen zoals 1960: The Making of the President, waarin de strijd tussen Kennedy en Nixon centraal staat. Eerder organiseerde ik bij AZ ook pizza/spel-avonden waarbij we bijvoorbeeld het koude-oorlogsspel Kremlin speelden. Op het Binnenhof! Als de coronaperiode voorbij is, ga ik die avonden ook hier bij SZW organiseren.